ในปี พ.ศ. ๒๑๘๓ Jeremias van Vliet พ่อค้าชาวดัชท์ ที่พำนักอยู่ที่กรุงศรีอยุธยา ได้รายงานไว้ว่า “ในประเทศสยามเป็นการยากอย่างยิ่งที่จะบอกว่าเหตุการณ์เกิดขึ้นจริง ๆ และยากที่จะยืนยันว่า เป็นความจริงทางประวัติศาสตร์” ทั้งนี้ “เพราะชาวสยามไม่มีความอยากรู้ อยากเห็นที่จะแสวงหาความเป็นจริงที่เกิดขึ้นในอดีต และไม่มีหนังสือประวัติศาสตร์เป็นที่แพร่หลายให้ยุวชนได้ศึกษาอีกด้วย” [อ่านเพิ่ม]
ต่อมาในปี พ.ศ. ๒๒๒๘ Simon de la Loubère ราชทูตฝรั่งเศสที่เดินทางมาเจริญพระราชไมตรีกับสมเด็จพระนารายณ์กล่าวว่า “ประวัติศาสตร์สยามเต็มไปด้วยนิยาย” ปัจจุบันผู้ใดที่พยายามจะศึกษาค้นคว้าประวัติศาสตร์สุโขทัยก็จะประสบปัญหาเดียวกันกับชาวต่างประเทศที่เดินทางเข้ามาในสยามเมื่อพุทธศตวรรษที่ ๒๓ และจะเห็นด้วยกับเขาเหล่านั้น แต่ยังโชคดีอยู่ที่นิยายเกี่ยวกับสุโขทัยเป็นของที่ถูกสร้างขึ้นใหม่เมื่อประมาณ ๒๐๐ กว่าปีที่แล้ว และยังมีหลักฐานทางเอกสารยืนยัน จึงไม่ยากเหมือนกับเมื่อ ๓๐๐ ปีที่แล้ว ที่จะแยกแยะนิทานออกจากประวัติศาสตร์