งานเขียนนี้เป็นคู่มือการเรียนการสอนวิชาประวัติศาสตร์ศิลปะในประเทศไทยระดับอุดมศึกษาของภาควิชาประวัติศาสตร์ คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ และภาควิชาทัศนศิลป์ คณะศิลปกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มีจุดมุ่งหมายเริ่มต้นของการเขียนให้มีเนื้อหาสอดคล้องกับหลักสูตรใหม่ของภาควิชาประวัติศาสตร์ศิลปะ คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร ระดับปริญญาตรีและปริญญาโท ตลอดจนเพื่อเป็นการเผยแพร่ความรู้แก่ผู้สนใจทั่วไป
พิริยะมีแนวทางการศึกษาที่แบ่งประวัติศาสตร์ศิลปะในประเทศไทยเป็นช่วงระยะเวลา ๕๐ ปีโดยประมาณ บางช่วงเวลาอาจคาบเกี่ยวกัน ยกเว้นศิลปวัตถุที่มีอายุเวลาแน่นอนเท่านั้น ทั้งนี้ เพื่อสะดวกในการศึกษาเปรียบเทียบวิวัฒนาการของศิลปะภาคต่างๆ ในช่วงเวลาเดียวกัน โดยเน้นถึงความสัมพันธ์หรือความแตกต่างระหว่างศิลปกรรมในแต่ละภาค ทั้งนี้ ในบางสมัยรูปแบบทางศิลปะก็ตกอยู่ภายใต้วัฒนธรรมที่แตกต่างกัน ขอบเขตหนังสือ พิริยะศึกษาครอบคลุมตั้งแต่ พ.ศ. ๗๐๐ (ค.ศ. ๑๕๗) เมื่อดินแดนประเทศไทยปัจจุบันเข้าสู่ยุคกึ่งประวัติศาสตร์และเริ่มมีผลงานทางศิลปะ จนถึง พ.ศ. ๒๕๐๐ (ค.ศ. ๑๙๕๗) อันเป็นระยะเวลาที่ศิลปะในประเทศไทยเข้าสู่ยุคร่วมสมัยกับศิลปะตะวันตก ทั้งนี้ พิริยะได้เน้นว่าในการศึกษาประวัติศาสตร์ศิลปะและสถาปัตยกรรมจำเป็นต้องกล่าวถึงสภาวะแวดล้อมและเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น รวมทั้งการเปลี่ยนแปลงทางด้านปรัชญา ศาสนา และเศรษฐกิจ ซึ่งเป็นตัวแปรที่ทำให้เกิดวิวัฒนาการของศิลปะ