หนังสือเล่มนี้เป็นตำราประกอบการเรียนการสอนวิชาอารยธรรมไทย (มธ.๑๑๑) ของมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ซึ่งผู้เขียนรับผิดชอบในการบรรยายเนื้อหาเกี่ยวกับศิลปะ มีจุดมุ่งหมายสำคัญเพื่อให้นักศึกษารับทราบถึงพื้นฐานทางศิลปะของอารยธรรมไทยซึ่งแตกต่างจากองค์ความรู้เดิมที่เคยเผยแพร่กันมาในอดีต โดยเฉพาะความเป็นมาขององค์ความรู้ทางประวัติศาสตร์ศิลปะ ที่อธิบายการเกิดขึ้นขององค์ความรู้ พัฒนาการและการศึกษาวิเคราะห์ถึงความเปลี่ยนแปลงจากหลักฐานที่มีอยู่ด้วยเหตุและผล

นอกจากนี้ ผู้เขียนยังแสดงความคิดล่าสุดเกี่ยวกับการจำแนกยุคสมัยของศิลปะในประเทศไทยตามการเปลี่ยนแปลงทางคติธรรมปรัชญา และความเชื่อทางศาสนา แทนการจำแนกยุคตามความเจริญรุ่งเรืองของอาณาจักรดังที่ใช้กันซึ่งผู้เขียนเห็นว่าทฤษฎีเดิมมิได้ใช้งานศิลปะเป็นข้อมูลหลักของการศึกษาวิจัยแต่ใช้เอกสารลายลักษณ์อักษร ทำให้ผลการศึกษาแตกต่างจากการใช้ศิลปะเป็นข้อมูลพื้นฐานอย่างเห็นได้ชัด